آیا شما میتوانید به رایانهء خود اعتماد کنید؟
بوسیلهء ریچارد استالمن
رایانهء شما باید دستورات خودش را از چه کسی بگیرد؟ بیشتر مردم فکر میکنند رایانه های آنها باید از آنها اطاعت کنند، نه اینکه از کس دیگری اطاعت کنند. با یک طرح که آنها «پردازش قابل اعتماد» میخوانند، شرکتهای رسانه ای بزرگ (شامل کمپانیهای فیلم و کمپانیهای ضبط)، باهمدیگر با کمپانیهای رایانه ای همچون میکروسافت و اینتل، در حال طرح ریزی برای وادار کردن اطاعت رایانهء شما از آنها بجای شما هستند. (نسخهء میکروسافت از این نقشه «پالادیوم» (Palladium) خوانده میشود.). نرم افزارهای انحصاری پیشتر ویژگیهای بداندیشانه را شامل کرده اند، اما این طرح آنرا فراگیر خواهد ساخت.
نرم افزار انحصار معنا میدهد، اساسا، که شما آنچه را آن انجام میدهد کنترل نمی‌کنید؛ شما نمیتوانید کد منبع را مطالعه کنید، یا آنرا تغییر دهید. آن غیرمنتظره نیست که تجارتمردان (businessmen) باهوش راههایی را برای استفاده از کنترلشان برای قرار دادن شما در یک وضع نامطلوب پیدا میکنند. میکروسافت این را چند بار انجام داده است: یک نسخه از ویندوز برای گزارش کردن تمام نرم افزار روی دیسک سخت شما طراحی شده بود؛ یک ارتقای «امنیتی» اخیر در پخش کنندهء چند رسانه ای ویندوز (Windows Media Player) کاربران را به موافقت با محدودیتهای جدید ملزم کرد. اما میکروسافت تنها نیست: نرم افزار اشتراک موسیقی KaZaa طوری طراحی شده است که شریک تجاری KaZaa بتواند استفاده از رایانهء شما را به مشتریان خود کرایه بدهد. این ویژگیهای بداندیشانه اغلب سری هستند، اما حتی یکبار که شما دربارهء آنها دانستید زدودن آنها دشوار است، از آنجاییکه شما کد منبع را ندارید.
در گذشته، اینها وقایع پراکنده ای بودند. «پردازش قابل اعتماد» آنها همه جایی خواهد ساخت. «پردازش خیانتکار» یک نام مناسبتر است، زیرا طرح برای مطمئن شدن از اینکه رایانهء شما بطور سیستماتیک از شما نافرمانی خواهد کرد طراحی شده است. در حقیقت، آن برای متوقف کردن رایانهء شما از عمل کردن بعنوان یک رایانهء همه منظوره طراحی شده است. هر عملیاتی میتواند اجازهء صریح نیاز داشته باشد.
ایدهء فنی زیربنایی پردازش خیانتکار آن است که رایانه شامل یک دستگاه رمزگذاری و امضای دیجیتال میشود، و کلیدها (م: رمزها) از شما پنهان نگه داشته میشوند. برنامه های انحصاری این دستگاه را برای کنترل آنکه شما کدام برنامه های دیگر را میتوانید اجرا کنید، به کدام اسناد یا داده دسترسی پیدا کنید، و آنها را به چه برنامه هایی رد کنید استفاده خواهند کرد. این برنامه ها بطور پیوسته قواعد اختیار جدید را از طریق اینترنت دانلود خواهند کرد، و آن قواعد را بطور خودکار روی کار شما تحمیل میکنند. اگر شما اجازه ندهید رایانه تان قواعد جدید را در فواصل معین از اینترنت بدست بیاورد، بعضی قابلیتها بطور خودکار از عملکرد باز خواهند ایستاد.
البته که، هالیوود و کمپانیهای ضبط درنظر دارند تا پردازش خیانتکار را برای «DRM» (مدیریت محدودیتهای دیجیتال - Digital Restrictions Management - (م: کلمهء Rights به کنایه با Restrictions تعویض شده است)) استفاده کنند، تا ویدئوها و موسیقی دانلود شده بتوانند فقط روی یک رایانهء معین اجرا شوند. اشتراک گذاری تماما غیرممکن خواهد شد، حداقل در استفاده از فایلهای مُجازی که شما از آن کمپانیها خواهید گرفت. شما، عموم، بایستی هردوی آزادی و قابلیت برای اشتراک این چیزها را داشته باشید. (من انتظار دارم که کسی راهی برای تولید نسخه های رمزگشایی شده پیدا خواهد کرد، و آپلود کرده و به اشتراک میگذارد، چنانکه DRM تماما موفق نخواهد شد، اما آن عذری برای سیستم نیست.)
غیرممکن ساختن اشتراک گذاری بقدر کافی بد است، اما آن بدتر میشود. طرحهایی برای استفاده از امکان یکسانی برای ایمیل و اسناد وجود دارند — منجر به ایمیلی که در دو هفته ناپدید میشود، یا اسنادی که میتوانند فقط روی رایانه هایی در یک کمپانی خوانده شوند.
تصور کنید اگر شما یک ایمیل از رئیستان میگیرید که به شما میگوید چیزی را که پرمخاطره است انجام دهید؛ یک ماه بعد، وقتی آن نتیجهء معکوس مورد نظر را میدهد، شما نمیتواند ایمیل را برای نشان دادن آنکه تصمیم مال شما نبوده است استفاده کنید. «گرفتن نوشتاری آن» از شما محافظت نمیکند وقتی که دستور با جوهر ناپدید شونده نوشته شده است.
تصور کنید اگر شما یک ایمیل از رئیستان میگیرید که سیاستی را بیان کرده است که غیرقانونی یا بطور اخلاقی وقیحانه است، همچون ریز ریز کردن اسناد ممیزی کمپانی شما، یا اجازه دادن به یک تهدید خطرناک به کشور شما برای حرکت به جلوی کنترل نشده. امروز شما میتوانید اینرا به یک خبرنگار بفرستید و فعالیت را افشا کنید (م: حتی اگر سند با متدهای امروزی رمز شده باشد). با پردازش خیانتکار، خبرنگار قادر نخواهد بود سند را بخواند؛ رایانهء او از اطاعت کردن از او سرباز خواهد زد. پردازش خیانتکار یک بهشت برای فساد میشود.
پردازشگرهای متن همچون Microsoft Word میتوانند پردازش خیانتکار را وقتیکه آنها اسناد شما را ذخیره میکنند استفاده کنند، برای مطمئن ساختن از اینکه هیچ پردازشگر متن رقابتگری نمیتواند آنها را بخواند. امروز ما باید اسرار فرمت Word را با آزمایشات پرزحمت برای ایجاد امکان خواندن اسناد Word توسط پردازشگرهای متن آزاد کشف کنیم. اگر Word اسناد را موقع ذخیره کردن آنها با استفاده از پردازش خیانتکار رمز کند، اجتماع نرم افزار آزاد شانسی برای توسعهء نرم افزار برای خواندن آنها نخواهد داشت — و اگر ما توانستیم، چنان برنامه هایی ممکن است حتی بوسیلهء فرمان کپی رایت هزارهء دیجیتال (Digital Millennium Copyright Act) ممنوع شوند.
برنامه هایی که پردازش خیانتکار را استفاده میکنند بطور پیوسته قواعد اختیار جدید را از طریق اینترنت دانلود خواهند کرد، و آن قواعد را بطور خودکار روی کار شما تحمیل میکنند. اگر میکروسافت، یا حکومت ایالات متحده، چیزی را که شما در سندی که نوشتید دوست نداشته باشند، آنها میتوانند دستورالعملهای جدیدی را پست کنند که به تمام رایانه ها میگوید تا از اینکه بگذارند کسی آن سند را بخواند سرباز بزنند. هر رایانه وقتیکه دستورالعملهای جدید را دانلود میکند اطاعت خواهد کرد. نوشته شما مورد پاکسازی معطوف به گذشته به شیوهء 1984 خواهد بود. شما ممکن است خودتان ناتوان از خواندن آن شوید.
شما ممکن است فکر کنید میتوانید کشف کنید یک برنامهء کاربردی پردازش خیانتکار چه چیزهای زننده ای را انجام میدهد، مطالعه کنید که آنها چقدر ناراحت کننده هستند، و تصمیم بگیرید که آیا آنها را قبول کنید. قبول کردن آنها کوته بینی و نابخردانه خواهد بود، اما موضوع اینست که توافقی که شما فکر میکنید دارید انجام میدهد برجای نخواهد ماند. یکبار که شما به استفاده کردن از برنامه وابسته شدید، شما گرفتار شده اید و آنها آنرا میدانند؛ سپس آنها میتوانند توافق را تغییر دهند. بعضی برنامه های کاربردی بطور خودکار ارتقاهایی را دانلود خواهند کرد که چیز متفاوتی را انجام خواهند داد — و آنها به شما انتخابی دربارهء ارتقا دادن نخواهند داد.
امروز شما میتوانید از محدود شدن بوسیلهء نرم افزار انحصاری بوسیلهء استفاده نکردن از آن اجتناب کنید. اگر شما گنو/لینوکس (GNU/Linux) یا سیستم عامل آزاد دیگری را اجرا کنید، و اگر شما از نصب برنامه های کاربردی انحصاری بر روی آن اجتناب کنید، سپس شما کنترل کنندهء چیزی میشوید که رایانهء شما انجام میدهد. اگر یک برنامهء آزاد ویژگی بداندیشانه ای داشته باشد، توسعه دهندگان دیگر در اجتماع آنرا خارج خواهند کرد، و شما میتوانید از نسخهء اصلاح شده استفاده کنید. شما همچنین میتوانید برنامه های کاربردی و ابزارهای آزادی را بر روی سیستم عاملهای غیرآزاد اجرا کنید؛ این از دادن کامل آزادی به شما کمتر است، اما بسیاری کاربران آنرا انجام میدهند.
پردازش خیانتکار وجود سیستم عاملهای آزاد و برنامه های کاربردی آزاد را به خطر می اندازد، زیرا شما ممکن است نتوانید آنها را اصلا اجرا کنید. بعضی نسخه های پردازش خیانتکار سیستم عامل را ملزم خواهند داشت تا بوسیلهء یک کمپانی خاص بطور خاص مجاز شده باشد. سیستم عاملهای آزاد نمیتوانند نصب شوند. بعضی نسخه های پردازش خیانتکار هر برنامه ای را ملزم خواهند داشت که بطور خاص بوسیلهء توسعه دهندهء سیستم عامل مجاز شده باشد. شما نمیتوانید برنامه های کاربردی آزاد را روی چنان سیستمی اجرا کنید. اگر شما کشف کنید که چطور، و به کسی بگویید، آن میتواند یک تبهکاری باشد.
قبلا پیشنهادهایی برای قوانین ایالات متحده وجود دارند که تمام رایانه ها را به پشتیبانی کردن از پردازش خیانتکار ملزم خواهند کرد، و به ممنوع کردن اتصال رایانه های قدیمی به اینترنت. CBDTPA (ما آنرا فرمان مصرف کنید ولی تلاش نکنید چیزی را برنامه نویسی کنید میخوانیم) یکی از آنهاست. اما حتی اگر آنها قانونا شما را به سویچ کردن به پردازش خیانتکار مجبور نکنند، فشار برای قبول کردن آن میتواند عظیم باشد. امروز مردم اغلب فرمت Word را برای ارتباط استفاده میکنند، گرچه این باعث چندین نوع از مشکلات میشود (http://www.gnu.org/philosophy/no-word-attachments.html را ببینید). اگر فقط یک ماشین (م: دستگاه رایانه) پردازش خیانتکار بتواند آخرین اسناد Word را بخواند، بسیاری مردم به آن سویچ خواهند کرد، اگر آنها وضعیت را فقط بصورت عمل شخصی ببینند (قبولش کن یا رهایش کن). برای مخالفت با پردازش خیانتکار، ما باید باهمدیگر متحد شویم و با وضعیت بعنوان یک انتخاب جمعی روبرو شویم.
برای اطلاعات بیشتر دربارهء پردازش خیانتکار، http://www.cl.cam.ac.uk/users/rja14/tcpa-faq.html را ببینید.
بازداشتن پردازش خیانتکار سازماندهی شدن تعداد وسیعی از شهروندان را لازم خواهد داشت. ما به کمک شما نیاز داریم! http://www.eff.org/ و http://www.publicknowledge.org/ در حال مبارزه درمقابل پردازش خیانتکار هستند، و همچنان در پروژهء بیان دیجیتال (Digital Speech Project) متقبل شده توسط FSF (م: احتمالا بنیاد نرم افزار آزاد - Free Software Foundation). لطفا این وبسایتها را ملاقات کنید تا بتوانید برای پشتیبانی کار آنها وارد شوید.
شما همچنین میتوانید بوسیلهء نوشتن به دفتر روابط عمومی اینتل، آی بی ام، HP/Compaq، یا هر کسی که شما از آن یک رایانه خریده اید، با توضیح دادن اینکه شما نمیخواهید برای خریدن سیستمهای رایانه ای «قابل اعتماد» تحت فشار قرار گرفته شوید بنابراین شما نمیخواهید آنها چیزی از آنرا تولید کنند، کمک کنید. این میتواند قدرت مصرف کننده را وارد معادله کند. اگر شما این را از جانب خودتان انجام میدهید، لطفا کپی هایی از نامه هایتان را به سازمانهای بالا بفرستید.
ذیل نامه:
۱. پروژهء گنو GNU Privacy Guard را توزیع میکند، یک برنامه که رمزگذاری کلید عمومی و امضاهای دیجیتال را پیاده سازی میکند، که شما میتوانید برای فرستادن ایمیل های امن و خصوصی استفاده کنید. مفید است بررسی کنیم که چطور GPG با پردازش خیانتکار فرق میکند، و ببینیم چه چیزی یکی را مفید و دیگری چنان خطرناک میسازد.
وقتیکه کسی GPG را برای فرستادن یک سند رمز شده به شما استفاده میکند، و شما GPG را برای رمزگشایی آن استفاده میکنید، حاصل سند رمزنشده ای است که شما میتوانید بخوانید، منتقل کنید، کپی کنید، و حتی برای فرستادن آن بصورت امن به شخص دیگری رمزگذاری مجدد کنید. یک برنامهء کاربردی پردازش خیانتکار خواهد گذاشت شما کلمات را روی صفحه بخوانید، اما نخواهد گذاشت شما یک سند رمزنشده که بتوانید در راههای دیگری استفاده کنید تولید کنید. GPG، یک بستهء نرم افزار آزاد، ویژگیهای امنیتی را در دسترس کاربران قرار میدهد؛ آنها آنرا استفاده میکنند. پردازش خیانتکار برای تحمیل کرد محدودیتها بر کاربران طراحی شده است؛ آن آنها را استفاده میکند.
۲. پشتیبانی کنندگان از پردازش خیانتکار مباحثهء خودشان را روی کاربردهای مفید آن متمرکز میکنند. آنچه آنها میگویند اغلب صحیح است، تنها نه مهم.
همانند بیشتر سخت افزارها، پردازش خیانتکار میتواند برای مقاصدی که مضر نیستند استفاده شود. اما این استفاده ها میتوانند با روشهای دیگری پیاده سازی شده شوند، بدون سخت افزار پردازش خیانتکار. تفاوت اصلی ای که پردازش خیانتکار برای کاربران ایجاد میکند پیامد زننده است: آغاز کردن کارکردن رایانهء شما بر علیه شما.
آنچه آنها میگویند درست است، و آنچه من میگویم درست است. آنها را باهمدیگر قرار دهید و شما چه درمیابید؟ پردازش خیانتکار طرحی برای ستاندن آزادی ماست، درحالیکه فواید کوچکی را برای منحرف کردن ما از آنچه از دست خواهیم داد ارایه میکند.
۳. میکروسافت پالادیوم را بعنوان یک معیار امنیتی معرفی میکند، و ادعا میکند که آن درمقابل ویروسها محافظت خواهد کرد، اما این ادعا آشکارا غلط است. یک معرفی بوسیلهء [م: بخش] تحقیق میکروسافت در اکتبر ۲۰۰۲ اظهار کرد که یکی از مشخصات پالادیوم آنست که سیستم عاملها و برنامه های کاربردی موجود به اجرا ادامه خواهند داد؛ بنابراین، ویروسها به قادر بودن به انجام همهء چیزهایی که آنها امروز میتوانند انجام دهند ادامه خواهند داد.
وقتی میکروسافت در ارتباط با پالادیوم از «امنیت» حرف میزند، آنها آنچه ما بطور عادی از آن کلمه منظور داریم را منظور ندارند: محافظت از ماشین (م: دستگاه رایانه) شما از چیزهایی که شما نمیخواهید. منظور آنها محافظت کپی های داده بر روی ماشین شما از دسترسی بوسیلهء شما به روشهایی که دیگران نمیخواهند است. یک اسلاید در ارایه چندین نوع از اسراری را که پالادیوم میتواند برای نگهداری آنها استفاده شود لیست کرد، شامل «اسرار شخص ثالث» و «اسرار کاربر» — اما آن «اسرار کاربر» را در علامتهای نقل قول قرار داد، مشخص کنندهء اینکه این در زمینهء پالادیوم قدری چرند است.
معرفی از اصطلاحات دیگری استفادهء مکرر کرد که ما مکررا با زمینهء امنیت پیوند میدهیم، همچون «حمله»، «کد بداندیش»، «حقه بازی»، و همچنین «قابل اعتماد». هیچکدام از آنها آنچه را که بطور عادی معنا میدهد معنا نمیدهد. «حمله» معنای کسی درحال تلاش کردن برای صدمه زدن به شما را نمیدهد، آن به معنای شما درحال تلاش کردن برای کپی کردن موسیقی است. «کد بداندیش» به معنای کد نصب شده توسط شما برای انجام آنچه که یک کس دیگری نمیخواهد ماشین شما انجام دهد است. «حقه بازی» معنای کسی درحال تلاش کردن برای گول زدن شما را نمیدهد، آن به معنای گول زدن پالادیوم توسط شما است. و همینطور غیره.
۴. یک گفتهء پیشین بوسیلهء توسعه دهندگان پالادیوم فرض پایهء اینکه هرکسی که اطلاعات را توسعه داد یا جمع آوری کرد باید کنترل مجموع بر اینکه شما چطور آنرا استفاده میکنید داشته باشد را اظهار داشت. این یک معکوس کردن انقلابی نظرات گذشته از اخلاقیات و سیستم قانونی را نشان خواهد داد، و یک سیستم بی سابقه از کنترل را ایجاد میکند. مسایل ویژهء این سیستمها تصادف نیستند؛ آنها از هدف اصلی ناشی میشوند. آن هدفی است که ما باید رد کنیم.
این مقاله در «نرم افزار آزاد، جامعه آزاد: مقاله های منتخب از ریچارد ام استالمن» (http://www.gnu.org/doc/book13.html) انتشار یافته است.
---------------------------------------------------
کپی رایت ۲۰۰۲، ۲۰۰۷ ریچارد استالمن
کپی لفظ به لفظ و توزیع از تمامی این مقاله در سرتاسر جهان اجازه داده شده اند، بدون حق التالیف، در هر رسانه ای، به شرط اینکه این اعلان، و اعلان کپی رایت، حفظ شده باشند.
بروزآوری: 2007/11/17 16:57:39
بازگشت به فهرست مقالات